مقاله

نسخة شرح المفصل کاشی به زبان عربی برجای مانده از قرن 7 و 8 هجری است که نویسنده در آن با نثری روان و به گونه ­ای علمی و دقیق به شرح کتاب المفصل زمخشری پرداخته است. این...

نگاره های با موضوع معراج حضرت محمد (ص) و عیسی (ع) از مهمترین آثار تصویری با مضمون دینی در نقاشی های ایرانی و مسیحی است. هدف از بازگویی معراج این دو پیامبر (ص) در قرآن...

آل میكال، از برجسته ترین خاندان های ایرانی هستند كه نیاكان آنها پادشاهی سُغد و سمرقندِ پیش از اسلام را عهده دار بودند و بعدها با پیوستن به خلافت عباسی، گرایش شدیدی...

این نوشتار، با مطلبی شخصی در بیان تجرب های دربارۀ رویکردهای فهرستنگاری کتب خطی اسامی آغاز میشود. نویسنده، نقد پیش رو را به چند بخش تقسیم کرده که هر یک با عنوانی...

از زین الدین بن علی عاملی معروف به شهید ثانی (911 - 965 ق) عالم مشهور شیعی دستخط های متعددی در دست است. در این مقاله ضمن بررسی دستخط های شناخته شده او از جنبه های مختلف، سه...

نسخه‌های خطی افزون‌بر اهمیت، نقش مهمی در تاریخ علم دارند؛ به همین سبب باید از جنبه‌های مختلفی بررسی و تحلیل شوند. گام نخست در این راه، معرفی و تصحیح این آثار برای...

در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این باره، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان...

شاهنامۀ بزرگ ایلخانی سرآغاز جنبش عظیم نگارگری ایرانی است. با وجود این، این شاهنامه تغییرات متعددی را در طول زمان داشته که شناسایی آنها محققان را قادر می‌سازد تا از...

دوره‌بندی عبارت است از تقسیم زمان به واحدهایی کوچک که در هر بخش از جهتی یکسانی و یکنواختی برقرار باشد. اکثر مورخانْ تاریخ خوشنویسی ایران را بر مبنای ادوار سیاسی یا...

در آغاز قرن دهم هجری، با قدرت یافتن صفویان، مذهب تشیع در ایران رسمی شد. در طول تاریخ، مذهب به عنوان عاملی مهم در روند اندیشه‌ها و افکار ملت‌ها مطرح بوده‌است. از...

قرآن کریم پراهمیت‌ترین متن اسلامی است که همواره از ابتدای دورۀ اسلامی تاکنون اقوام مختلف جهان اسلام از جمله ایرانیان را بر آن داشته که بالاترین هنر خود را در آراستن...

نخستین چاپ دیوان حافظ در سال 1791 میلادی (حدود 1170شمسی) توسط یک سیاستمدار و فرهنگ دوست تبریزی به نام ابوطالب تبریزی، فرزند محمد بیگ‌خان، در شهر کلکتۀ هندوستان انجام...

دیوان خاقانی، از آثار گرانسنگ ادبیَات فارسی بوده و نسخه های مختلفی از آن در دست است. این اثر، تاکنون چندین بار تصحیح شده و هر کدام از این تصحیحات، نقاط ضعف و قوَت خاص...

به زعم بسیاری از محققین، نگارش شاهنامه بزرگ ایلخانی یکی از روش‌هایی بوده که ایلخانان با هدف مشروعیت بخشی به حکومت خود از طریق برقراری پیوند میان ایلخانان و شاهان...

آنچه از گنجینة میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست لیکن با تمام کوشش‌هایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار صورت پذیرفته، شاعران، نویسندگان و آثاری که هنوز...

معین‌الدین (ملا واعظ) فراهی، نویسنده و شاعر و مفسر و واعظ افغانستانی در قرن دهم است. معین، معینی، معین مسکین، مسکین معین، تخلص شعری اوست. دیوان معین مجموعه‌ای از...

در این گفتار، دو مطلب مورد بررسی قرار گرفته است: 1- درباره بدایع الحکم فی صنایع الکلم و مولف  آن که مجموعه ای از سروده های برگزیده عربی در موضوعات مختلف است. 2- اشعار...

از ابزارهای عمده پژوهش در هر رشته ای، به ویژه در حوزه علوم انسانی و معارف اسلامی، کتابشناسی‌های موضوعی است که به پژوهشگران کمک می‌کند تا ضمن آگاهی از مباحث پژوهش...

هدف: لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ متمایل به قرمز و زرد در شاهنامه موسوم به مندرس موضوع این پژوهش است. این نسخه در کاخ‌موزه سعدآباد تهران نگهداری می‌شود. هدف این پژوهش...

حماسة شاه‌رخ­نامة قاسمی گنابادی مثنوی­ای چهار هزار و هفت­صد بیتی است که در سال 950ق آن را سرود. موضوع آن شرح کشورگشایی­ها، شکارها، سفرها، عدالت ورزی‌ها و رشادت­های...

در این نوشتار، دو لوح آهنى با کتیبه‌هاى خط کوفى، متعلق به درهاى آستان حضرت عبدالعظیم و برج طغرل بازخوانى و معرفى شده است. از بانیان این دو کتیبه، به عنوان عبدالصمد...