«کتبخانة آصفیه» در 1891 به دستورِ یکی از حکمرانانِ آصفشاهیان - آصف سابع نوّاب میر عثمان علی خان بهادر- و توسّطِ نوّاب عمادالمُلک در حیدرآباد دکّن، هندوستان تاسیس شد. در آن زمان، سیصد روپیه هزینة ساختِ کتابخانه شد. در 1936 تعدادِ کتابهایِ کتابخانه به 100هزار رسید و همان سال به ساختمانِ فعلی (در محلّة افضل گنج) منتقل شد. تا سالِ 1956 به نامِ «کتبخانة آصفیه» بود. امّا پس از آن به «کتابخانة مرکزیِ ایالت» (State Central Library) تغییرِ نام یافت که به نامِ مخّففِ S.C.L شناخته میشود. این کتابخانه بیش از 500 هزار منبع شاملِ (کتاب، نشریه، نسخه خطّی) دارد که از این بین در حدودِ 85 هزار کتاب به زبانهایِ اردو، فارسی و عربی میباشند. بنا بر آمارِ سالِ 2014، تعدادِ اعضایِ آن 32 هزار بوده است.
در نوامبر 2017 به مناسبتِ 50مین سالِ تاسیسِ کتابِ ملّی (National Book)، نمایشگاهی در «کتابخانة مرکزیِ ایالت» (State Central Library) برگزار شد و در آن کتابهایِ نایاب و کمیاب به نمایش گذاشته شد که یکی از انها،
نخسین ترجمة قرآنِ مجید به زبانِ اردو که در 1869 چاپ شده بود.
تمامِ نسخههایِ خطّیِ پس از 1947 دیجیتال شدهاند و در آینده به طورِ کتابهایِ مرجع در اختیار همگان قرار خواهد گرفت.
دپارتمانِ کتابخانههایِ عمومی از سالِ 2002 به پروژة کتابخانة دیجیتالیِ جهانی (Universal Digital Library) متّصل شده است.
راج ریدی- استادِ دانشگاهِ پتسبری(University of Pittsburgh) در آمریکا- مهندسِ اصلیِ پروژة حاضر را برعهده دارد. تحتِ نظرِ این پروژه، تمامِ کتابهایِ نادرِ کتابخانه به زبانهایِ مختلف که 30689 تعداد میباشند، دیجیتالی شدهاند و تقریباً 6000 تعدادِ آنها اسکن شدهاند. دیتایِ اسکنشدة این کتابهایِ نادر در 5020 سیدی/ دیویدی ذخیره شدهاند. تاکنون 310 سیدی/ دیویدیِ آموزشی از سویِ استفادهکنندگانِ کتابخانه خریداری شده است. این استادِ دانشگاه اشاره کرد که «بنیادِ کتابخانة راجا رام موهن رای»(Raja Ram Mohan Roy Library Foundation) در شهری کلکتّه بودجة آن را تامین کرده است. 5 نوع دستگاهِ اسکن از بمبئی خریده شده است که قیمتِ هر کدام 1500000 روپیة هندوستانی است.
تهیه و تنظیم: لیلی عبدی خجسته
46