کتابخانه دارالعلوم دیوبند

«کتب خانه دارالعلوم دیوبند» در هندوستان تقریباً دارایِ صدو پنجاه هزار کتاب است که بیشتر آن‌ها از سویِ افرادِ مختلف اهدا شده است. در این کتاب‌خانه، کتاب‌هایی به 17 زبان وجود دارد: اردو، فارسی، عربی، هندی، گُجراتی، پَنجابی، تیلگویی، تامیلی، بَنگالی، مَراتی، سِندی، بَرمی، ملیالم، انگلیسی، فرانسوی، تُرکی.

این کتاب خانه دارایِ 195580 منابع چاپی و 1564 نسخه خطی است. در موضوعات: قرآن کریم؛ تفسیر؛ تجوید؛ حدیث؛ اسماء الرّجال؛ فقه؛ کلام؛ تصوف؛ اخلاق؛ ادب؛ سیره نبوی (ص)؛ تاریخ اسلام؛ فهارس کتب؛ سوانح؛ تعبیرالرویاء؛ فلسفه؛ جفر و رمل و طلسم؛ علوم پایه؛ طب و دیگر موضوعات.

در این کتاب‌خانه، نسخه‌هایِ دست‌نویسی به خطِ بسیار نفیسی وجود دارد که نمونه‌هایِ نادری از هنرِ خطّاطیِ به حساب می‌آیند. نسخه‌هایِ نایابی با قدمتِ 800/ 900 ساله به دستِ پادشاهان و نوّابانِ هندوستان نوشته شده است. قرآنِ کریم به دستِ اورنگ زیب، «امیرنامه» به دستِ کندن لال سکندرآبادی و «گلستان» سعدی به دستِ سلطان سینگ زینت‌بخشِ «کتاب‌خانة دارالعلوم دیوبند» هستند.

شایان ذکر است که فهرست نسخه های این کتاب خانه چاپ شده است: «تعارف مخطوطات کتب خانه دارالعلوم دیوبند»، دو جلد، فهرست نویس: محمّد ظفیرالدّین، 1390-1393 هجری/ 1970-1973.

با سپاس از دکتر شمیم ارشاد اعظمی، هندوستان.